ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΗΜΙΤΗ

Γράφει 

ο Μίλτος Σιδηρόπουλος

Στην πολιτική τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Όλα είναι ανοιχτά και πιθανά, όταν η ρευστότητα της πολιτικής πραγματικότητας το επιτρέπει.

Η ηγετική παρουσία του Κώστα Σημίτη στην πρόσφατη διημερίδα του ΠΑΣΟΚ για την διερεύνηση και την ανάλυση της βαθειάς του κρίσης, αιφνιδίασε τους πάντες και αναπόφευκτα έφερε στην επιφάνεια ένα ζήτημα πολιτικής και ηθικής, το οποίο υφέρπει στο Κίνημα από την εποχή της παντοδυναμίας του.
Τότε που το ΠΑΣΟΚ οδηγήθηκε από τον Κώστα Σημίτη στην υποβάθμιση του πολιτικού και ιδεολογικού του στοιχείου, στην υποχώρηση των ιδεών και της στρατηγικής του, στην παραποίηση της φυσιογνωμίας του, στην εγκατάλειψη των κοινωνικών του αγώνων με αποτέλεσμα την παρακμή και την βαθειά του κρίση.

Τότε που το ΠΑΣΟΚ ακυρώθηκε ιστορικά, εξέπεσε και απαξιώθηκε στην συνείδηση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, που όχι μόνον το στήριξε αλλά ταυτίστηκε μαζί του στην προάσπιση των εθνικών, κοινωνικών και ανθρωπιστικών στόχων , που έθεσε από την πρώτη στιγμή ο ιδρυτής και ιστορικός του ηγέτης Ανδρέας Παπανδρέου.

Σαφώς και τίθεται ζήτημα αντίστασης. Τέρμα στην σιωπή και στην ανοχή. Χρέος μας είναι να πάρουμε την θέση μας στο χαράκωμα για να δώσουμε επιτέλους την μάχη για την αποκατάσταση της αλήθειας.

Όταν ιδρύθηκε το ΠΑΣΟΚ οριοθετήθηκε ως προοδευτικό-ριζοσπαστικό Κίνημα, που κλήθηκε να ανατρέψει το παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό και να κάνει πράξεις τις προσδοκίες και τις ελπίδες δεκαετιών. Υπήρχε ένα Όραμα.

Είναι επίσης παραδεκτό από όλους, φίλους και εχθρούς, Έλληνες και ξένους, ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο ιδρυτής και ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, υπήρξε παγκόσμιας αξίας λαϊκός ηγέτης, οραματιστής, πολιτικός, επιστήμονας, που άλλαξε κυριολεκτικά την πορεία της χώρας και του λαού της.

Υπηρέτησε ιδέες, ενέπνευσε οράματα και διαμόρφωσε μια ισχυρή και συνεκτική κοινωνία, ικανή να χαράξει τον δικό της δρόμο. Δυστυχώς ο μεγάλος ηγέτης έφυγε νωρίς και η απώλειά του δημιούργησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό για το ΠΑΣΟΚ και την χώρα.

Και είδαμε όλοι, στην κρίσιμη εκείνη στιγμή, μερικά εικοσιτετράωρα μετά την απώλεια του Ανδρέα και μέσα σε ένα θολό τοπίο που δημιουργήθηκε, τον Κώστα Σημίτη με μια έμμεση αλλά σαφή απειλή διάσπασης και με μια σχεδόν βίαιη έφοδο να καταλαμβάνει την ηγεσία του κόμματος για την λαφυραγώγηση της εξουσίας και των αξιωμάτων.

Η «Γουόλ Στρητ Τζόρναλ» έγραψε τότε ότι: «ο Κ. Σημίτης απείλησε ότι θα παραιτηθεί από Πρωθυπουργός, αν δεν εκλεγεί Πρόεδρος. Μια ενέργεια, που θα οδηγούσε στη διχοτόμηση του ΠΑΣΟΚ». Και ενώ, όπως θα περίμενε κανείς, θα έπρεπε να θεμελιώσει την πολιτική του στις αξίες και αρχές, στις κοινωνικές και εθνικές προτεραιότητες του Ανδρέα Παπανδρέου αυτό δεν έγινε ποτέ. Ο Κώστας Σημίτης που ευεργετήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου και έγινε κάποιος χάρις σ΄ αυτόν , έκανε τα πάντα για να σβήσει την μνήμη του. Επεδίωξε την «από-παπανδρεοποίηση» του ΠΑΣΟΚ. Την ακύρωση της μεγάλης υποθήκης του Ιδρυτή και του μεγαλύτερου Ηγέτη της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η απομάκρυνση του ΠΑΣΟΚ απ΄ ό,τι θύμιζε τις πολιτικό-οργανωτικές «υπογραφές» του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν ο κύριος στόχος του: με νέα δομή, με νέα σύμβολα, ίσως και με νέο κτήριο.

Ο Κώστας Σημίτης βιάστηκε να κλείσει την «Εξόρμηση». Μια εφημερίδα σύμβολο γιατί θύμιζε «Παπανδρεϊσμό». Μια εφημερίδα που μαχόμενη στην πρώτη γραμμή του αγώνα του Ανδρέα Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ, παρέμεινε πιστή σε αυτό που στηρίξαμε, που διδαχτήκαμε, που γνωρίσαμε, που αμφιβάλλαμε. Όμοια με τις αρχαίες «Ερμές», επί 23 χρόνια μας έδειχνε σταθερά τον δρόμο. Η «Εξόρμηση» ήταν η νεότητά μας.

Ο ποιητής T.S. Eliot έγραφε κάπου ότι σε όλη σου τη ζωή προσπαθείς να επιβεβαιώσεις την νεότητά σου.

Ένα κομμάτι της ζωής μας έφυγε. Το κλείσιμο της «Εξόρμησης» ήταν το πρώτο εγχείρημα για το εκσυγχρονιστικό λίφτινγκ του ΠΑΣΟΚ.

Με την ανάδειξη του Κώστα Σημίτη στη θέση του Προέδρου ολοκληρώθηκε η συντηρητική στροφή του Κινήματος. Τα μέτρα και οι συντηρητικές πολιτικές του υπέσκαψαν το πολιτικό και ιδεολογικό υπόβαθρο στο οποίο έστησε ο Ανδρέας Παπανδρέου την πολιτική ηγεμονία του ΠΑΣΟΚ. Και το σημαντικότερο ήταν ότι περί του Κώστα Σημίτη δρούσε ένα περιβάλλον που υποκαθιστούσε τα θεσμικά όργανα.

Η οκταετής διακυβέρνηση της χώρας από τον Κώστα Σημίτη αποτέλεσε μια συγκροτημένη νέο-συντηρητική πολιτική. Μια πολιτική με πολλαπλές και καθοριστικές προσχωρήσεις στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία. Η «Κεντροαριστερά» που εξεικόνισε προσέγγιζε την «Κεντροδεξιά» σε μεγάλο βαθμό. Λίγα ακόμη βήματα και η διαλεκτική του δικομματισμού θα παραχωρούσε τα σκήπτρα στην ομοιομορφία του ενός και μοναδικού πόλου.

Αλλά δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε ότι ο νέο-συντηρητικός εκσυγχρονισμός του Κώστα Σημίτη, παρά της περί ενότητας συνεχείς διαβεβαιώσεις του δε δίστασε να προβεί στο βλεδυρό ανοσιούργημα της αποκαθήλωσης του Κώστα Λαλιώτη από το αξίωμα του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ.

Τον Κώστα Λαλιώτη το χαρισματικό πολιτικό και αγωνιστή που ήταν πάντα τόσο μέσα στην ουσία και μέσα στο συνειρμό των λεπτομερειών της πορείας του ΠΑΣΟΚ, δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου, όσο ελάχιστοι άλλοι.

Πώς στοιχειοθετείται η ορθότητα της απόφασης αυτής και ποιά είναι η ηθική της βάση;

Νιώθουμε πως υπήρχε ένα ρεύμα που εκινείτο υπόγεια και προέτρεπε ή απαγόρευε και προδιέγραφε πολιτικές συμπεριφορές και αχρήστευε συνειδήσεις.

Το εκπληκτικό ποσοστό νίκης με 47% περίπου που κατόρθωσε να πάρει ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1993 με βεβαρημένη σε μεγάλο βαθμό την υγεία του, μοναδικό φαινόμενο στην ελληνική και παγκόσμια ιστορία, εκφυλίστηκε σε ένα χαμηλό ποσοστό ήττας.

Οι δημοσκοπήσεις του 2003 κατέγραφαν την υπεροχή της ΝΔ κατά 8-10 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό το κόμμα μόρφωμα χωρίς ταυτότητα και κοινωνική αναφορά παρέδωσε το Δεκέμβριο του 2003 στο Γιώργο Παπανδρέου.

Κακοί χειρισμοί , λάθη ή άγνοια της πρωτοφανούς εκείνης ιστορικής πραγματικότητας; Ασφαλώς όχι. Όσοι νομίζουν, ότι η ιστορία «γράφεται» σαν μια ακολουθία τυχαίων συμβάντων ή λαθών οφείλουν να κατανοήσουν ένα βασικό αξίωμα. Ότι δηλαδή πίσω από κάθε «λάθος» υπάρχει μια στρατηγική επιλογή, πίσω από κάθε ατυχή ή όχι χειρισμό υπάρχει ένας μακροπρόθεσμος στόχος.

Είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα αφήσουμε τις ιδέες, τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες τόσο αγωνιστήκαμε και τόσο πιστέψαμε να ξεθωριάσουν στους δύσκολους και απρόσωπους καιρούς που ζούμε.

Καλούμαστε να αποδείξουμε ότι έχουμε την δύναμη της ανανέωσης. Ότι διαθέτουμε ακόμη τη ριζοσπαστική και ανατρεπτική πνοή. Ότι μπορούμε να ατενίσουμε με αισιοδοξία και πίστη τον ανοιχτό ορίζοντα της ιστορίας.

Πρέπει να μάθουν οι νεώτεροι και να θυμηθούν οι παλιοί ότι, όταν ιδρύσαμε το ΠΑΣΟΚ, ήμασταν λίγοι στην αρχή. Και λοιδορούμενοι. Ο λόγος μας ηχούσε παράξενα και ήταν καινούριος λόγος. Τα μεγάλα ονόματα δεν ήσαν πολλά. Ήσαν όμως όλοι τους αγωνιστές. Τίμιοι. Αταλάντευτοι. Με αδιαπραγμάτευτες ιδέες και αποφάσεις. Δεν αναζητούμε άλλοθι για τα λάθη μας. Έχουμε το θάρρος να τα επισημάνουμε και να τα στιγματίσουμε. Μπορούμε όμως ταυτόχρονα να αποτελέσουν χρήσιμα διδάγματα για το παρόν και το μέλλον.