Ομιλία Φώφης Γεννηματά
Προέδρου του ΠΑΣΟΚ
και Επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης
στην πολιτική εκδήλωση μνήμης του ΙΣΤΑΜΕ για τη συμπλήρωση 20 χρόνων
από τον θάνατο του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Φίλες και Φίλοι,
Είμαστε σήμερα όλοι εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής στη μνήμη του Ανδρέα Παπανδρέου, του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, του χαρισματικού Εθνικού και λαϊκού ηγέτη μας.
Το χρωστάμε σ’ εκείνον , το χρωστάμε όμως και στους Έλληνες που τον λάτρεψαν και τον πίστεψαν. Στους δημοκράτες πολίτες που εμπνεύστηκαν από το όραμα της αλλαγής.
Συμπληρώνονται 20 χρόνια από την ημέρα που ο Αντρέας Παπανδρέου έφυγε από τη ζωή αλλά η παρουσία του είναι διαρκής. Είναι πάντα παρών.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου αναδείχθηκε Ηγέτης – Οραματιστής για το λαό μας, για την Ελλάδα, για τη μεγάλη δημοκρατική παράταξη. Ήταν οραματιστής αλλά όχι αφελής ονειροπόλος. Όπως δεν ήταν και κυνικός πραγματιστής. Αυτή υπήρξε και η μοναδικότητά του.
Δεν συνθηκολόγησε ποτέ με την κατεστημένη αντίληψη των πραγμάτων και δεν παραιτήθηκε ποτέ από την προσπάθεια να συνθέτει αντίθετες όψεις της πραγματικότητας.
Και με αυτό τον τρόπο κατάφερε να κάνει μια βαθιά τομή στην πολιτική εξέλιξη της χώρας, τη μεγάλη αλλαγή στην πορεία της.
Πέτυχε:
– να ξαναδώσει στους Έλληνες την Εθνική τους περηφάνια. Έδωσε ουσιαστικό περιεχόμενο στο μήνυμα «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες»
– να επιφέρει την εθνική συμφιλίωση, να ενώσει τη διχασμένη από τον εμφύλιο ελληνική κοινωνία,
– να δώσει ευκαιρίες ζωής και αξιοπρέπειας στους μη προνομιούχους Έλληνες, στην Ελληνική περιφέρεια και τους αγρότες και ταυτόχρονα ευκαιρίες και δυνατότητες στους νέους ανθρώπους
– να αποκαταστήσει τις τεράστιες αδικίες που υπέστη η μισή κοινωνία λόγω της ιδεολογίας της και του φρονήματός της,
– να θεμελιώσει το Κοινωνικό κράτος στη χώρα , διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή.
– την εμβάθυνση της δημοκρατίας , την αποκέντρωση, τη δημιουργία θεσμών για ένα λειτουργικό και σύγχρονο κράτος στο πλαίσιο της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας.
Αυτή είναι με λίγες λέξεις η μεγάλη εθνική συνεισφορά του Ανδρέα Παπανδρέου.
Κι ανεξάρτητα από τις συγκυριακές αποτιμήσεις που είναι φορτισμένες από τον πολιτικό ανταγωνισμό της στιγμής, ο ιστορικός του μέλλοντος θα αναγνωρίσει τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που έφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ.
Έτσι βγήκε η χώρα από τον πολιτικό αρχαϊσμό, στον οποίο την κρατούσε μια βαθιά συντηρητική και αυταρχική μετεμφυλιακή Δεξιά.
Μπορεί να ακούγεται παράξενο γι αυτούς που ακολουθούνε τις εύκολες «ταμπέλες» της πολιτικής μόδας κάθε εποχής, όμως η ιστορική αλήθεια είναι σαφής: μεγάλο εκσυγχρονιστικό βήμα έγινε στη χώρα όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου έβαλε τη διάσταση της αλλαγής στο πολιτικό σύστημα που είχε δομηθεί σε συντηρητικά, δογματικά πρότυπα.
Με την αλλαγή άρχισε και η πραγματική Μεταπολίτευση στην Ελλάδα. Αυτή είναι η αλήθεια όπως θα την αποτυπώσει η ιστορία.
Και το πέτυχε γιατί δεν ακολούθησε τις παραδοσιακές νότες διαμαρτυρίας, αλλά στηρίχθηκε στη δύναμη ενός αυθεντικού κινήματος από το λαό, με το λαό, για τον λαό!
Ένα κίνημα που δεν περίμενε να ωριμάσουν οι συνθήκες μαζί με τη Δευτέρα Παρουσία, αλλά διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις για μια προοδευτική διακυβέρνηση και αλλαγές εδώ και τώρα. Με τομές και ρήξεις.
Κι αυτό μέσα από τις δυσκολίες, τις αντιστάσεις, κατεστημένων συμφερόντων μέσα στη χώρα, αλλά και τις αντιξοότητες από τις διαφορετικές γεωπολιτικές επιδιώξεις στην περιοχή.
Ήξερε να βλέπει πάνω από τη σκακιέρα, να χαράσσει εθνική στρατηγική , να εξασφαλίζει τη λαϊκή συναίνεση.
Πίστευε πως μόνο ενωμένες κοινωνίες έχουν αυξημένη εθνική ισχύ, γιατί ήξερε καλά πως η στρατηγική του «διαίρει και βασίλευε» είχε στοιχίσει ακριβά σε τούτη τη χώρα και έπρεπε να κλείσουν τα χάσματα που είχαν ανοίξει οι σεισμοί της ιστορίας.
Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου έλεγε σχετικά όταν εισηγήθηκε το νόμο για την αναγνώριση της Εθνικής αντίστασης ότι οι διχασμοί και οι δισταγμοί στοίχισαν στη χώρα και στο λαό ακριβά.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου αποδείχθηκε μεγάλος ηγέτης. Αυτό είναι το έργο ενός ηγέτη. Να κινήσει τη χώρα του μπροστά , με συναίνεση στο εσωτερικό και ασφάλεια στο διεθνές περιβάλλον.
Αυτή είναι η αλήθεια. Και την ξέρουν πολύ καλά όλοι, άσχετα με το τι λένε όσοι και από αριστερά και από δεξιά, προσπαθούν να θολώσουν την εικόνα του.
Στα χρόνια της κρίσης κάποιοι προσπάθησαν με διάφορες απλουστεύσεις μακριά από την αλήθεια και τα συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα να ξαναγράψουν την ιστορία.
Ανάμεσα σε αφορισμούς και μηδενισμούς, σε καταδίκες και αναθέματα για τη Μεταπολίτευση, για τη Δημοκρατία και τους Δημοκρατικούς Θεσμούς, για το Πολιτικό Σύστημα και τα Κόμματα και τους Πολιτικούς, βρίσκει κανείς να περισσεύουν τα αναθέματα που αφορούν το ΠΑΣΟΚ με αιχμή τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Εμφανής στόχος ήταν και είναι η πολιτική και η ηθική του απαξίωση μετά την αποτυχία του 89, όπου επιχειρήθηκε ο πολιτικός του διωγμός και ο ηθικός του στιγματισμός.
Κάποιοι λες και τον φοβούνται ακόμη. Τον φοβούνται.
Τον φοβούνται γιατί ξέρουν πως παραμένει ζωντανός στη συνείδηση και τη μνήμη του ελληνικού λαού.
Στο μυαλό αλλά και στην καρδιά του.
Κι όμως δεν έχουν πετύχει να «σβήσουν το άστρο του» γιατί πλέον είναι εγγεγραμμένα στο DNA του κοινωνικού σώματος, τα «γονίδια» των προοδευτικών ιδεών του, του δημιουργικού του έργου και των λυτρωτικών πολιτικών του.
Το αυθόρμητο λαϊκό αίσθημα δεν είναι τυχαίο. Δεν είναι συναισθηματισμός, όπως θέλουν ορισμένοι να λένε. Τεκμηριώνεται από τα γεγονότα και από τους αριθμούς.
Θυμίζω για όσους πάσχουν από επιλεκτική πολιτική αμνησία:
το 1988 με Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου το ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ήταν 61% του ΑΕΠ, ενώ το 1989 έκλεισε στο 64,8% του ΑΕΠ αφού το 2ο εξάμηνο μεσολάβησε η Κυβέρνηση Τζανετάκη.
το 1993 με Κυβέρνηση της Ν.Δ. και πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, το Δημόσιο Χρέος είχε φτάσει το 100% του ΑΕΠ και με δυναμική να το ξεπεράσει σημαντικά.
Κοντολογίς από κοινού Δεξιά και παραδοσιακή αριστερά προσπαθούν κατά καιρούς ,μέσα από μια μάχη προπαγάνδας να σβήσουν από τη συλλογική μνήμη τις μέρες της «δημοκρατικής άνοιξης» σε αυτό τον τόπο, γιατί είναι συντριπτική κάθε σύγκριση με τη «βαρυχειμωνιά» του παρελθόντος της δεξιάς και τις ψευδαισθήσεις της αριστεράς.
Να θυμίσω ακόμα και κάποια γεγονότα που προσπαθούν ορισμένοι να απαλείψουν από την ιστορική μνήμη.
Τον Νοέμβριο του 1995 με εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου, το Υπουργείο Εξωτερικών κατέθεσε γραπτώς και εγκαίρως με την πιο επίσημη και έγκυρη διαδικασία το αίτημα της Ελλάδας προς τη Γερμανική Κυβέρνηση, με τις αξιώσεις της χώρας μας για το «Κατοχικό Δάνειο» και για τις «Πολεμικές Αποζημιώσεις» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτή η απόφαση – εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου, ίσως να ήταν η τελευταία μεγάλη απόφασή του με εθνικό, ηθικό, δημοκρατικό και οικονομικό συμβολισμό πριν από την εισαγωγή του στο Ωνάσειο, με κλονισμένη την υγεία του.
Κι αυτή η πρωτοβουλία στις μέρες μας αποτελεί πλέον κεκτημένο για την Ελλάδα σε σχέση με τη διαχρονική διεκδίκηση προς την Γερμανία, για το πολλαπλό ιστορικό χρέος της προς τους Έλληνες.
Δεν ήταν επίσης ο Αντρέας, αυτός που σε ανύποπτο χρόνο προειδοποίησε «είτε το Έθνος θα εξαφανίσει το χρέος είτε το χρέος θα αφανίσει το Έθνος»;
Δεν ήταν αυτός που σε παντελώς ανύποπτο χρόνο για όλους τους υπόλοιπους αναρωτήθηκε εάν πορευόμαστε προς μία «Ευρωπαϊκή Γερμανία» ή προς μία «Γερμανική Ευρώπη» ;
Πασχίζουν ακόμη οι αντίπαλοί του να αποδείξουν το αντίθετο, αλλά τα ιστορικά ντοκουμέντα είναι αυτά που αποδεικνύουν όχι μόνον την πολιτική διορατικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου για τα επερχόμενα αλλά και την ειλικρίνεια που τον διέκρινε, να προειδοποιεί δημόσια για ζητήματα που οι αντίπαλοί του είχαν «μαύρα μεσάνυχτα».
Χωρίς μισόλογα. Χωρίς ωραιοποιήσεις. Ανοίγοντας τα ζητήματα ο ίδιος και όχι κρύβοντάς τα «κάτω από το χαλί».
Το λέω αυτό και με αφορμή ένα σπουδαίο ιστορικό κείμενο το οποίο διάβαζα χθες με θαυμασμό, ενόψει της σημερινής μας εκδήλωσης.
Πρόκειται για την εισήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου στην 22η Σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, τον Ιούνιο του 1987.
Σχεδόν 30 χρόνια πριν ο Ανδρέας Παπανδρέου, με μια μοναδική και ανεπανάληπτη πολιτική οξυδέρκεια μιλάει για το «τρίτο κύμα» της τεχνολογικής επανάστασης και θέτει την ατζέντα όλων των ζητημάτων που ζούμε και μας απασχολούν σήμερα με μορφή ερωτημάτων.
Όπως:
Η χρήση και πλατειά εφαρμογή των νέων τεχνολογιών θα προάγουν ένα ολοκληρωτικό ή ένα πιο δημοκρατικό σύστημα με την κυριαρχία του κομπιούτερ στη γνώση, στη σκέψη και τη δημιουργία;
Αν υποκαταστήσουν τη διαδικασία της μόρφωσης και της εκπαίδευσης θα ολοκληρώνει και θα διευρύνει τη μόρφωση ή θα οδηγεί σε ένα «ηλεκτρονικό αναλφαβητισμό»;
Θα αποξενώσουν ή θα συμφιλιώσουν τον άνθρωπο με την πολιτιστική δημιουργία και το πολιτιστικό γεγονός;
Θα απομονώσουν ακόμα περισσότερο τα άτομα, προσδίδοντας τη φαινομενική αυτάρκεια του υπολογιστή και τη σιγουριά του «ηλεκτρονικού σπιτιού»;
Θα δημιουργήσουν νέο σύστημα ενέργειας και θα επιβάλλει νέα οικολογική ισορροπία και νέα σχέση με το περιβάλλον;
Η «ηλεκτρονική Δημοκρατία» θα εμπλουτίσει ή θα παραμερίσει τους δημοκρατικούς, κοινοτικούς και συμμετοχικούς θεσμούς; Θα οδηγήσει τους πολίτες σε εφησυχασμό και λήθαργο ή σε αυτονομημένη προσωπική δράση;
Θα αναδείξει τον «πολύπλευρο άνθρωπο» μέσα από νέα πρότυπα, αξίες, ιδανικά και ευαισθησίες ή θα εκλογικεύσει την υπόσταση του απαθή, του «μονοδιάστατου» και παροπλισμένου ανθρώπου;
Οι σωστές απαντήσεις- λύσεις ξεκινούν από τα σωστά ερωτήματα. Η σκέψη του ήταν πάντα πρωτοποριακή.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε στην αλλαγή. Δεν ήταν νοσταλγός του παρελθόντος. Ο Ανδρέας ήταν ένας και μοναδικός. Ιστορικά ανεπανάληπτος.
Φίλες και Φίλοι,
Τιμή στη μνήμη και τις ιδέες του είναι πάνω απ’ όλα να φανούμε αντάξιοι της κληρονομιάς του.
Να αγωνιστούμε για να δώσουμε τις σωστές απαντήσεις στις προκλήσεις των καιρών που με τόση διορατικότητα προέβλεψε.
Και να το κάνουμε εμείς, τώρα.
Να μην «κλωτσήσουμε απλά το τενεκεδάκι» λίγο παρακάτω για να φορτωθούν βάρη οι επόμενες γενιές που δεν ψηφίζουν ακόμη. Αυτός είναι ο δημαγωγικός λαϊκισμός.
Για τη δημοκρατική παράταξη, την παράταξη της ευθύνης ένας δρόμος υπάρχει. Είναι αυτός που πρώτος άνοιξε ο ηγέτης της, ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο δρόμος της αλλαγής και των προοδευτικών δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων.
Η αλλαγή είναι δομικό συστατικό της ίδιας της ζωής.
Την αλλαγή με λογισμό και με όνειρο, κατά την έκφραση του εθνικού μας ποιητή ,έφερε στη χώρα το ΠΑΣΟΚ.
Κοιτώντας ψηλά αλλά πατώντας με σιγουριά κι ασφάλεια στη γη.
Η αλλαγή ως μοναδική επιλογή, σε μια εποχή που τα πάντα κινούνται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και η όποια στασιμότητα ισοδυναμεί με καταστροφή, είναι και σήμερα ο πρωταρχικός μας στόχος.
Όχι στα συνθήματα, αλλά στην ουσία.
Απαλλαγμένοι από ιδεοληψίες και προκαταλήψεις να χαράξουμε τον δρόμο μιας Ελλάδας που ξέρει να δίνει μάχες και μπορεί να τις κερδίζει.
Τώρα, εδώ, στο παρόν, στη διάρκεια της ζωής που πρέπει να είναι αξιοπρεπής και να δίνει στον καθένα το δικαίωμα να κάνει τα όνειρά του πράξη.
Υπερασπιστής αυτού του βασικού δικαιώματος υπήρξε ο Ανδρέας Παπανδρέου και συλλογικός εκφραστής αυτού του δικαιώματος ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι η μεγάλη δημοκρατική παράταξη.
Όμως, το βέλος του χρόνου δείχνει μόνον μπροστά.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι το παρόν και η προοπτική του αύριο. Ενός Αύριο που θα εγγυάται εισοδήματα, δουλειές, επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Που θα εγγυάται συντάξεις, περίθαλψη, ασφάλεια, εκπαίδευση. Όλα αυτά για τα οποία είμαστε περήφανοι για το έργο του Ανδρέα Παπανδρέου και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.
Κι αυτή η προοπτική μπορεί να είναι ρεαλιστική μόνον ως καρπός μιας μεγάλης και υπεύθυνης εθνικής συλλογικής προσπάθειας, στη βάση μιας εθνικής στρατηγικής μεταρρυθμίσεων και προσαρμογής στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στον κόσμο.
Με οδηγό την κληρονομιά των ιδεών του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και την εμπειρία που έχουμε σωρεύσει στο διάβα του χρόνου, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για να τιμήσουμε τη μνήμη του είναι η πολιτική πράξη.
Η μάχη για πέντε καθαρούς στόχους:
Πρώτον, να μπει τέλος στα μνημόνια. Το να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της, στις δικές της δυνάμεις είναι αδιαπραγμάτευτος εθνικός στόχος που πρέπει να τον πετύχουμε το συντομότερο δυνατόν. Είναι η Εθνική γραμμή.
Δεύτερον, να διαφυλάξουμε την πολιτική και θεσμική σταθερότητα. Ποτέ δεν είναι δύσκολο τα πράγματα να ξεφύγουν, ειδικά όταν παίζονται επικίνδυνα παιχνίδια πόλωσης και η διχαστική ρητορική είναι στην ημερήσια διάταξη.
Τρίτον, παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας αφού τίποτα δεν είναι όπως παλιά και ζούμε σε μεταβατικούς καιρούς, στους οποίους όλα αλλάζουν.
Τέταρτον, σε αυτό το καράβι είμαστε όλοι μαζί. Πρέπει να είναι οριζόντια προτεραιότητα η στήριξη των ευπαθών ομάδων αλλά και να εμπεδώσουμε το αίσθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Πέμπτον, να ισχυροποιήσουμε τη θέση της Ελλάδας στον κόσμο. Να γίνουμε κόμβος ανάπτυξης, καινοτομίας, μεταφορών, ενέργειας. Ο παγκόσμιος χάρτης ξανασχεδιάζεται σε πολλά επίπεδα. Κάποιοι θα κερδίσουν, κάποιοι θα χάσουν.
Η εθνική ευθύνη είναι μεγάλη. Χωρίς μεγαλοϊδεατισμούς και μικρομεγαλισμούς αλλά και χωρίς τη μιζέρια της ψωροκώσταινας.
Με απόλυτη συναίσθηση του χρέους της διαφύλαξης των εθνικών συμφερόντων για το σήμερα αλλά και για τις επόμενες γενιές Ελλήνων.
Με διαφύλαξη της εθνικής ενότητας ως κόρη οφθαλμού, αυτό είναι το πατριωτικό μας καθήκον.
Όπως θα μας έλεγε ο ίδιος ο Ανδρέας αν ήταν εδώ μαζί μας σήμερα:
«Χρειάζονται ριζικές τομές, για να τελειώσει ο εφησυχασμός και η μοιρολατρία και για να μπει η Ελλάδα και ο Ελληνισμός σε μια τροχιά αφύπνισης, ανάτασης, συσπείρωσης και δημιουργίας…» Και θα πρόσθετε αμέσως μετά, πως «όλα αυτά απαιτούν μέσα από τις δεδομένες διαφορές και αντιθέσεις μας, να δώσουμε οι πάντες με επίγνωση των ευθυνών μας τιτάνιες μάχες για το παρόν και το μέλλον και να μην καταφεύγουμε στις εύκολες σκιαμαχίες για το παρελθόν».
Αυτό θα μας έλεγε. Γιατί αυτό πάντα πίστευε και γι αυτό αγωνιζόταν μέχρι το τέλος.
Είναι αυτός ο δύσκολος αλλά δημιουργικός δρόμος, ο μόνος που μας οδηγεί στο μέλλον, με μια Ελλάδα με ισχύ και φωνή, μια Ελλάδα που ανήκει στους Έλληνες!
Αθάνατος!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου