Τρίτη 14 Ιουνίου 2016

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΕΡΥΝΕΙΑ

Οι πρόσφυγές της –και όχι μόνο– διατράνωσαν και πάλι τη θέλησή τους για επιστροφή και λύση σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο...

«Είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας. Είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας»...



Κώστας Μόντης, «Στιγμές της Εισβολής»

του Δρ. Ιωάννη Χρ. Ιακωβίδη
Επιστημονικού συνεργάτη στο Κέντρο Ανατολικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.

Αυτή την Κυριακή (22 Μαΐου) διεξάγονται βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για το εθνικό θέμα. Ο γράφων, ως πρόσφυγας από τη Λάπηθο, θα ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα στην Αθήνα, έχοντας την ψυχή και τον λογισμό του στην ημικατεχόμενη Μεγαλόνησο, πεποίθησή του είναι όμως ότι η επεκτατική και αναθεωρητική Τουρκία δεν επιθυμεί βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού, αλλά υποταγή και εξαναγκασμό σε φυγή του κυπριακού Ελληνισμού, όπως συνέβη με τους Κωνσταντινουπολίτες, τους Ιμβρίους και τους Τενέδιους (1955, 1964). Ποιες ελπίδες μπορούμε άραγε να τρέφουμε ότι αυτός ο δύστροπος γείτονάς μας θα συναινέσει στην εξεύρεση ενός έντιμου συμβιβασμού σε αυτό το χρονίζον εθνικό θέμα; Κι ας μην ξεχνάμε ότι τυχόν απώλεια της Κύπρου από ενδεχόμενη κακή διευθέτηση θα συνεπάγεται δυσμενείς συνέπειες στην εδαφική ακεραιότητα της ίδιας της Ελλάδας και οριστική έξωσή της από τον χώρο της Μέσης Ανατολής...

Μια ματιά στο παρελθόν

Η Κερύνεια, η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, είναι η πιο μικρή από τις έξι πόλεις της Κύπρου με αρχαιοελληνικό παρελθόν, συνδεδεμένο με την Κυρήνεια της Αχαΐας. Από την τελευταία κατάγονταν, σύμφωνα με τη Μυθολογία, οι ιδρυτές της πόλης, Κηφέας και Πράξανδρος, που κατέφθασαν στη Μεγαλόνησο μετά τη λήξη του Τρωικού Πολέμου, καθώς επέστρεφαν στην πατρίδα τους. Μαζί με τη γειτονική της Λάπηθο, αποικία των Λακώνων, αποτελούσε κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας ένα από τα σημαίνοντα ελληνικά βασίλεια της Κύπρου. Στη δε θαλάσσια περιοχή της εντοπίστηκε ένα αρχαίο ναυάγιο ελληνικού εμπορικού πλοίου του 4ου π.Χ. αιώνα, του γνωστού ως «το πλοίο της Κερύνειας», το οποίο ανελκύστηκε το 1967 και τοποθετήθηκε στο φρούριό της.

Οι Βυζαντινοί είχαν προβεί σε οχύρωση της Κερύνειας κατά τον 11ο-12ο αιώνα. Το φρούριό της, που δεσπόζει του μικρού της λιμανιού, είχε ενισχυθεί από τους Φράγκους κατά τη Φραγκοκρατία (1192-1489), διαρκούσης της οποίας το λιμάνι της υπήρξε ο κύριος συγκοινωνιακός κόμβος προς την Ευρώπη. Ο Γερμανός αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β' προσπάθησε να θέσει την Κύπρο υπό την κυριαρχία του το 1210-1233, ενώ το 1374 η πόλη πολιορκήθηκε από τους Γενουάτες και κατόρθωσε να αποκρούσει επιτυχώς μια σκληρή επιχείρηση κατάληψής της. Οι Οθωμανοί την κυρίευσαν αμαχητί τον Σεπτέμβριο του 1570, λίγο μετά την εκπόρθηση της πρωτεύουσας Λευκωσίας. Κατά την οθωμανική εποχή (1570-1878) τελούσε σε κατάσταση παρακμής, όπως, άλλωστε, και όλη η Κύπρος. Στην Αγγλοκρατία (1878-1960) η ανάπτυξη της Κερύνειας υπήρξε περιορισμένη, πλην κάποιων έργων υποδομής, που απλώς βελτίωναν το μικρό και γραφικό λιμάνι της.

Μεγάλες κωμοπόλεις της επαρχίας Κερύνειας είναι το Δίκωμο, η Λάπηθος και ο Καραβάς. Οι κάτοικοί της, οι οποίοι αποκαλούνται «Κερυνειώτες», στην πλειονότητά τους Ελληνοκύπριοι χριστιανοί ορθόδοξοι, λόγω της πολιτικής εθνοκάθαρσης εκ μέρους των τουρκικών στρατευμάτων Εισβολής το 1974, αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν και να μετατραπούν σε πρόσφυγες. Η θρησκευτική ομάδα των Μαρωνιτών διέμενε στα κατεχόμενα χωριά Ασώματος, Καρπάσια, και Κορμακίτης και οι Αρμένιοι στο Αρμενομονάστηρο - Νταρ Μακάρ. Μετά την ανακήρυξη της κυπριακής Ανεξαρτησίας (1960) η Κερύνεια αναπτυσσόταν με ταχείς ρυθμούς, κυρίως τουριστικά. Χτισμένη σε όμορφο περιβάλλον, έχοντας προς Νότο την οροσειρά του Πενταδακτύλου και συνδυάζοντας βουνό, θάλασσα και τα αρχαία μνημεία της, η Κερύνεια πέτυχε να εξασφαλίσει διεθνή τουριστική φήμη.

«Δεν Ξεχνώ»

Επειδή οι προοπτικές ενός λαού να επιβιώσει εθνικά είναι μηδαμινές όταν λησμονεί τις παραδόσεις του, δεν αγωνίζεται και δεν διεκδικεί, η Ομοσπονδία Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας (ΟΚΟΕ) και η Ένωση Κυπρίων Ελλάδας (ΕΚΕ) αποφάσισαν να οργανώσουν σειρά εκδηλώσεων - οδοιπορικών στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου υπό τον τίτλο «Δεν Ξεχνώ» με τη συμμετοχή εκπροσώπων των κατεχόμενων δήμων και κοινοτήτων, των μητροπολιτών των περιοχών αυτών και κυπριακών σωματείων στην Ελλάδα. Πέραν των οδοιπορικών, θα περιλαμβάνονται ιστορικές αναφορές και ομιλίες, εκθέσεις, προβολές, μουσικά αφιερώματα κ.ά.

Ως πρώτη επελέγη η επαρχία Κερύνειας, μια και υπήρξε το πρώτο θύμα της τουρκικής Εισβολής του 1974 και είναι ολόκληρη κατεχόμενη. Η εκδήλωση έλαβε χώρα πρόσφατα στην Κυπριακή Εστία, στην Αθήνα, και παρέστησαν βουλευτές, δήμαρχοι, καθηγητές πανεπιστημίου και πλήθος κόσμου. Άρχισε με χαιρετισμούς των κ.κ. Γιώργου Συλλούρη, προέδρου της ΕΚΕ, Λοΐζου Λοΐζου, αναπληρωτή προέδρου της ΟΚΟΕ, και Κυριάκου Κενεβέζου, πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επισημάνθηκε δε η ανάγκη να στηριχτούμε στο δίκαιο και στις πανανθρώπινες αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για να επιτευχθεί μια λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, που να διασφαλίζει ευοίωνες προοπτικές για όλους ανεξαιρέτως τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου. «Δεν θα γυρίσουμε για να πουλήσουμε, αλλά για να μείνουμε και να ριζώσουμε».

Καίρια ήταν, μάλιστα, η διαπίστωση ότι η ψήφος μας στο δημοψήφισμα, εφόσον ευρεθεί λύση, δεν θα πρέπει να συναρτάται από το αν η πόλη ή το χωριό μας περιλαμβάνονται στην υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση περιοχή ή όχι, αλλά από το συνολικό πλαίσιο της διευθέτησης, όπως και από το κατά πόσο αυτό θα είναι συμβατό με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα ζητούμενο, άλλωστε, είναι να ζήσουμε υπό συνθήκες ασφάλειας, ισοπολιτείας και ισονομίας στο νησί μας. Η Κερύνεια και η Λάπηθος, το Λευκόνοικο και η Ακανθού δεν πρέπει να έχουν την τύχη των αλησμόνητων πατρίδων του 1922.

Στην εκδήλωση είχε αποστείλει χαιρετισμό ο Μητροπολίτης Κυρηνείας κ. Χρυσόστομος και κοινό μήνυμα οι τρεις βουλευτές της επαρχίας, Μάριος Μαυρίδης, Πάμπος Παπαγεωργίου και Σοφοκλής Φυττής, ενώ όλοι οι προσκεκλημένοι αναφέρθηκαν στην ιστορία της Κερύνειας από την εποχή των Κηφέα και Πραξάνδρου μέχρι σήμερα. Η περιοχή, όπως και όλη η Κύπρος, γνώρισε πολλούς κατακτητές: Πέρσες, Φοίνικες και Ρωμαίους. Κατέστη τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (Ρωμανία), που συνετέλεσε στην εδραίωση της Ορθοδοξίας (Ρωμιοσύνη). Βίωσε την κατάκτηση των Αράβων, των Βενετών, των Φράγκων, των Γενουατών, των Οθωμανών και τέλος των Βρετανών. Τα τραγικά γεγονότα του 1974 αποτελούν έμπρακτη εφαρμογή των διαδικασιών εθνοκάθαρσης και προσφυγοποίησης, διότι προκάλεσαν –για πρώτη φορά– τον εκπατρισμό μεγάλου μέρους των γηγενών κατοίκων.

Πρώτοι ομιλητές ήταν ο δήμαρχος Κερύνειας, κ. Γλαύκος Καριόλου, και η δημοτική σύμβουλος κυρία Θεσσαλία Αμαξάρη-Δήμου, που, μέσω της προβολής διαφανειών για την Κερύνεια με τίτλο «Το Πρόγραμμα/Στρατηγική “Κερύνειας νόστος – Επαναρίζωμα ή μια Νέα Κωνσταντινούπολη;”», τόνισαν την επίδραση της δημοτικής Αρχής στον αγώνα για επιστροφή διαμέσου μιας λύσης που θα επιτρέπει την ασφαλή επανεγκατάσταση - διαμονή των κατοίκων. Ο κ. Νεοπτόλεμος Κότσαπας, δήμαρχος Λαπήθου, και η αντιδήμαρχος, κυρία Σούλα Μούρετου, ο κ. Πανίκος Μανώλη, αντιδήμαρχος Καραβά, και ο κ. Δημοσθένης Γιάγκου, πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Επαρχίας Κερύνειας, ανέδειξαν την επικρατούσα κατάσταση με ιστορικές αναφορές και προβολή της σύλησης της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς που υπέστη η περιοχή αυτή.

Ακολούθησαν τραγούδια για την Κύπρο και την Κερύνεια από τη Μεικτή Χορωδία του Συνδέσμου Αλαγιωτών υπό τη διεύθυνση της κυρίας Καίτης Τσεκούρα, με συνοδεία στο πιάνο της κυρίας Δέσποινας Στεφανίδου. Χόρεψαν επίσης οι γυναίκες του Χορευτικού Ομίλου της ΕΚΕ «Δεν Ξεχνώ», που λειτουργεί με πρωτοβουλία της Νεολαίας ΕΚΕ. Στον χώρο της εκδήλωσης λειτούργησε και σχετική έκθεση φωτογραφίας.

Η ανωτέρω δραστηριότητα και άλλες παρόμοιες επιχειρούν να τονώσουν το αγωνιστικό μας φρόνημα σήμερα που ο Ελληνισμός διέρχεται μια πολύπτυχη κρίση και η πορεία όλων των εθνικών μας θεμάτων επηρεάζεται από αυτή. Ο Περικλής Νεάρχου, πρέσβης επί τιμή, υπογραμμίζει: «Το δέον γενέσθαι είναι προφανές. Χρειάζεται αλλαγή στρατηγικής στο Κυπριακό, όπως και αλλαγή πολιτικής στην Ελλάδα στο θέμα των προσφύγων και λαθρομεταναστών. Ποιος όμως μπορεί να είναι αισιόδοξος ότι η επιβεβλημένη αυτή αλλαγή θα γίνει;»...



Ενδεικτική βιβλιογραφία
www.enosikyprionelladas.gr.
www. lapithos.org.cy (Δήμος Λαπήθου).
Νεάρχου Περικλής, «Θέατρο του παραλόγου στο Κυπριακό», «Επίκαιρα», τεύχος 339ο.
Η κατεχόμενη γη μας, έκδοση υπουργείου Παιδείας Κύπρου, Λευκωσία 1993.
Ιμερόεσσα Λάπηθος – 3.000 χρόνια, Δήμος Λαπήθου - Προσφυγικό Σωματείο «Η Λάπηθος», Β΄ έκδοση: Νεοπτόλεμος Κότσαπας, Δήμαρχος Λαπήθου, Λευκωσία 2012.
Καλεντερίδης Σάββας, Κρίση και πατριωτισμός, εκδόσεις Ινφογνώμων, 2016.
Κασίνης Γ. Ιωάννης, Οδοιπορικό στις εκκλησίες της κατεχόμενης Κύπρου, εκδόσεις Ανδρέα Νεοκλέους και Σία, ΔΕΠΕ, Λεμεσός 2011.
Κότσαπας Νεοπτόλεμος, Κερύνεια εάλω – 33η Μοίρα Καταδρομών, Τουρκική εισβολή – Ιούλιος 1974 – Αιχμαλωσία σε Κύπρο και Τουρκία, Γ΄ έκδοση, Λευκωσία 2010.
Κότσαπας Νεοπτόλεμος, Λάπηθος - Καραβάς – Διά πυρός και σιδήρου – Τουρκική Εισβολή – Ιούλιος – Αύγουστος 1974, Λευκωσία 2010.
Κύπρος: Η λεηλασία ενός πολιτισμού, συλλογικό έργο, επιμέλεια: Μαρία Αναγνωστοπούλου, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2002.
Μητροπολίτης Χρυσόστομος, «Η Κερύνεια ανήκει στους Κερυνειώτες» (από το Διαδίκτυο).
Νικολάου Γιάννης, Η κυρά της Λαπήθου, Πρόλογος: Πέτρος Παπαπολυβίου, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου, 2011.
Περικλέους-Παπαδοπούλου Ευρυδίκη, Ως αληθώς – Η ζωή της Χαρίτας Μάντολες, μυθιστόρημα, εκδόσεις Νεφέλη, 2014.
Σαμουήλ Ανδρέας, Κερύνεια ώρα μηδέν – Ο χαμένος πόλεμος του 1974, εκδόσεις Πατάκη, 2013.
Χρονικά της Λαπήθου, τόμοι II-V, 1970-1981, προλογικό σημείωμα: Νεοπτόλεμος Κότσαπας, εκδόσεις Ηλία Επιφανίου, Λευκωσία 2016.

Το ανάρτησα από http://www.epikaira.gr Τεύχος 342

Δεν υπάρχουν σχόλια: