ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ

Ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγεμόνες της Ελλάδας στην αρχαιότητα, από τους κυριότερους συντελεστές της νίκης κατά των Περσών και από τους θεμελιωτές της δόξας της Αθήνας (523-459π.Χ.).  Ήταν γιος του Νεοκλή και της Αβρότονου από τη Θράκη (ή την Καρία), συνεπώς νόθος Αθηναίος πολίτης που έπρεπε να γυμνάζεται (όπως και όλοι η νόθοι πολίτες) στο Κυνόσαργες, χωριστά από τους γνήσιους πολίτες.  Ήταν φιλόδοξος, πολύ προβλεπτικός, πολύ δραστήριος και ικανός να εκτιμά από πολιτική και στρατιωτική κατάσταση, να προβλέπει την εξέλιξη της και να καθορίζει την αντιμετώπιση της. Από μικρός ήταν μελετηρός.  Ο δάσκαλος του έλεγε ότι στο παιδί αυτό κρύβεται ή μεγάλο καλό ή μεγάλο κακό. Ταυτόχρονα ήταν ορμητικός και άστατος. Ο Θεμιστοκλής μετά την μάχη Μαραθώνα, στην οποία και ο ίδιος αναδείχτηκε, άλλαξε απότομα ζωή. Μόνος αυτός θεωρούσε τη μάχη του Μαραθώνα σαν αρχή σκληρών αγώνων, ενώ οι Αθηναίοι με πρώτον τον Αριστείδη νόμιζαν ότι οι Πέρσες δεν θα τολμούσαν πια να ξαναεπιτεθούν. Τον Θεμιστοκλή τον απασχολούσε πολύ η σκέψη πως θα σωθεί η Ελλάδα, όταν οι Πέρσες θα ξανάρθουν πιο πολυάριθμοι και πιο επικίνδυνοι. Λέγεται ότι όταν μετά τη μάχη του Μαραθώνα τον ρωτούσαν γιατί είναι τόσο σκεπτικός, απαντούσε «ουκ εά με καθένδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον» (δεν με αφήνει να ησυχάσω η δόξα του Μιλτιάδη). Αυτό δε σημαίνει φθόνο, αλλά φροντίδα πως να σώσει και αυτός την Αθήνα όπως ο Μιλτιάδης αλλά και από μεγαλύτερο τώρα κίνδυνο. Γιατί προέβλεπε ότι οι Πέρσες θα έλθουν τόσοι πολλοί ώστε η νίκη στη ξηρά θα ήταν αδύνατη. Ο αγώνας έπρεπε να διεξαχθεί και να κερδηθεί στη θάλασσα.`Επρεπε όμως πρώτα να πειστούν οι Αθηναίοι και να βρεθούν τα απαιτούμενα χρήματα.  Με διάφορα επιχειρήματα έπεισε τους Αθηναίους. Για τα χρήματα άνοιξε τα μεταλλεία του Λαυρίου. Και επειδή σε όλα αυτά αντιδρούσαν οι αριστοκρατικοί, εισηγήθηκε και πέτυχε να εξοστρακιστεί ο αρχηγός τους, ο Αριστείδης (483 π.Χ.). Το 480 π.Χ. η Αθήνα είχε 200 τριήρεις, όσες δεν είχαν όλες οι άλλες οι Ελληνικές πόλεις μαζί. Πόσο σωστή ήταν η πολιτική του Θεμιστοκλή; Φάνηκε το 480 π.Χ. όταν συγκλόνισε την Ελλάδα η πληροφορία ότι έρχεται ο βασιλιάς της Περσίας Ξέρξης με 1.700.000 πεζούς, 80.000 ιππείς και 1.207 πλοία. Οι περισσότερες ελληνικές πόλεις έσπευσαν να δηλώσουν υποταγή για να αποφύγουν τη πλήρη καταστροφή. Οι Σπαρτιάτες και οι Πελοποννήσιοι σκέφτηκαν να φτιάξουν στον Ισθμό τείχος για να αποκόψουν την Πελοπόννησο από την άλλη Ελλάδα.  Ο Θεμιστοκλής για να πετύχει την ενότητα των Ελλήνων πέτυχε να συνέλθει στον Ισθμό συνέδριο των Ελληνικών πόλεων όπου αποφασίστηκε η συνένωση όλων των πολεμικών δυνάμεων και ο αγώνας ως τη νίκη ή τον θάνατο. Και για να διώξει κάθε εμπόδιο δέχτηκε την ηγεσία στον πόλεμο να μη την έχει η Αθήνα ( όπως ήταν φυσικό να γίνει) αλλά να την αναλάβει η Σπάρτη. Αρχιναύαρχος θα ήταν ο Σπαρτιάτης Ευρυβιάδης, αν και η Σπάρτη είχε μόνο 10 τριήρεις. 'Οταν οι Αθηναίοι ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών τι πρέπει να κάνουν για να σωθούν, το Μαντείο απάντησε ότι τα ξύλινα τείχη θα τους σώσουν.`Ολοι οι άλλοι υποστήριζαν ότι πρέπει να περιβάλουν την πόλη με ξύλινα τείχη. Μόνο ο Θεμιστοκλής έδωσε τη σωστή εξήγηση: «ότι το Μαντείο ξύλινα τείχη εννοεί τα πλοία». Διέταξε λοιπόν όσοι Αθηναίοι μπορούσαν να πολεμήσουν να σπεύσουν στα πλοία και οι άλλοι να μεταφερθούν στα νησιά του Σαρωνικού. Με θλιμμένη καρδιά έφυγαν όλοι.  Εκτός μερικοί γέροι που εμμένοντας στη γνώμη τους κλείστηκαν στην Ακρόπολη, την οποία περιέβαλαν με τείχος από σανίδες. Ο ελληνικός στόλος αφού έφυγε από το Αρτεμίσιο έφτασε στη Σαλαμίνα. Υπήρχε όμως διαφωνία για το που θα αντιμετωπίσουν τον υπέρτερο περσικό στόλο. `Ηταν φανερό ότι η τύχη της Ελλάδας θα κρινόταν στη θάλασσα αφού ο περσικός στρατός μετά που πέρασε τις Θερμοπύλες έφτασε στην Αθήνα, έσφαξε τους γέρους που βρήκε στην Ακρόπολη και έκαψε την πόλη. Ως το Ισθμό η Ελλάδα βρισκόταν στα χέρια των Περσών. `Εγινε λοιπόν συμβούλιο των ναυάρχων για το τόπο της ναυμαχίας. Στο συμβούλιο οι Πελοποννήσιοι ναύαρχοι υποστήριζαν να δοθεί η ναυμαχία κοντά στον Ισθμό όπου βρισκόταν και ο στρατός τους. Ο Θεμιστοκλής με ατράνταχτα επιχειρήματα υποστήριζε ότι στον Ισθμό όπου η θάλασσα ήταν ανοικτή, ο ελληνικός στόλος (328 πλοία) δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον περσικό, ενώ στη Σαλαμίνα (όπου η θάλασσα ήταν στενή) η νίκη θα ήταν βέβαιη.  Τελικά επικράτησε η γνώμη του Θεμιστοκλή. Για να είναι σίγουρος όμως ότι οι άλλοι δεν θα μετανιώσουν την τελευταία στιγμή ο Θεμιστοκλής έστειλε το πιστό του δούλο Σίκινο κρυφά στο Ξέρξη στον οποίο παράγγειλε ότι σαν φίλος του τον συμβουλεύει να σπεύσει με το στόλο του να περικυκλώσει τον Ελληνικό στη Σαλαμίνα γιατί την άλλη μέρα οι `Ελληνες σκόπευαν να φύγουν. Ο Ξέρξης έπεσε στη παγίδα και όλη νύκτα ο στόλος του περικύκλωσε τον Ελληνικό. Αναγκαστικά πια η ναυμαχία θα γινόταν στο στενό της Σαλαμίνας. Το σχέδιο της ναυμαχίας είχε καταστρωθεί από το Θεμιστοκλή. `Ηταν ακόμη νύκτα, ξημερώματα της 20ης Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ. και οι ναύαρχοι δεν είχαν ακόμη διαλυθεί όταν έφτασε και παρουσιάστηκε σε αυτούς ο εξόριστους στο νησάκι Ψυττάλεια Αριστείδης. Ο αγνός αυτός πατριώτης βλέποντας τις κινήσεις του περσικού στόλου και νομίζοντας ότι θα «πιάσει στον ύπνο» τον ελληνικό έσπευσε με κίνδυνο της ζωής του να ειδοποιήσει τους `Ελληνες.  Ο Θεμιστοκλής τον καθησύχασε και του εξιστόρησε όλα τα διατρέξαντα. Ορκίστηκαν κατόπιν μονιασμένοι όλοι να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο εχθρό και έτρεξαν στα πλοία. Την ημέρα εκείνη ο ελληνικός στόλος, σε μια από τις σημαντικότερες ναυμαχίες των αιώνων, νίκησε τον περσικό και έσωσε την Ελλάδα και όλη την Ευρώπη από τον περσικό ζυγό. Η νίκη αυτή καθόρισε την έκβαση της παγκόσμιας ιστορίας. Στο στενό της Σαλαμίνας δεν χωρούσε άνετα όλος ο περσικός στόλος ούτε ήταν εύκολο να ελίσσονται τα μεγάλα περσικά πλοία. Το αντίθετο συνέβη με τον ελληνικό στόλο. Πιο πολύ όμως συνετέλεσε στη νίκη το πατριωτικό γένος των Ελλήνων. Από τη νίκη κρέμονταν τα πάντα για τους `Ελληνες. Για τους Πέρσες (που στο κάτω-κάτω οι περισσότεροι δεν ήταν καν Πέρσες αλλά υπόδουλοι) η νίκη δεν είχε καμιά αξία. `Ετσι πολύ γρήγορα το στενό γέμισε από συντρίμμια περσικών πλοίων.`Οσα πλοία σώθηκαν προσπαθούσαν μα τη φυγή να πετύχουν τη τελική σωτηρία. Μετά τη ναυμαχία ο Θεμιστοκλής έστειλε νέα παραγγελία στο Ξέρξη που ήταν θρονιασμένος σε μια κορυφή του όρους Αιγάλεω για να δει και να καμαρώσει τη μεγάλη νίκη του στόλου του. Του παράγγειλε ότι οι `Ελληνες σκοπεύουν να πάνε στον Ελλήσποντο και να καταστρέψουν τη γέφυρα που έφτιαξε εκεί. Ο Ξέρξης έσπευσε να φύγει. Μόνο ύστερα από επίμονη του Μαρδόνιου άφησε τον ίδιο επικεφαλής 300.000 διαλεγμένων στρατιωτών. Ο Μαρδόνιος βεβαίωνε ότι με τη δύναμη αυτή θα μπορούσε να υποδουλώσει όλη την Ελλάδα. Ο Θεμιστοκλής δοξάστηκε σε όλη την Ελλάδα. Οι Σπαρτιάτες τον κάλεσαν στη Σπάρτη και τον δέχτηκαν με μεγάλες τιμές. `Οταν πήγε στους Ολυμπιακούς αγώνες όλοι οι `Ελληνες θεατές δέχτηκαν όρθιοι τον σωτήρα της Ελλάδας. Ο Θεμιστοκλής ανοικοδόμησε τα Μακρά τείχη της Αθήνας παρά την αντίδραση των Σπαρτιατών. Είχε όμως πολλούς εχθρούς, ιδίως τους αριστοκρατικούς της Αθήνας. Το 470 π.Χ. αυτοί πέτυχαν τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή στο `Αργος.  Οι Σπαρτιάτες τον συκοφαντούσαν και πάλι ότι τάχα βρισκόταν σε συνεννόηση με τους Πέρσες να τους παραδώσει την Ελλάδα. Οι αριστοκρατικοί πέτυχαν να καταδικαστεί σε θάνατο.  Ο Θεμιστοκλής μπροστά στο κίνδυνο να συλληφθεί και να θανατωθεί έφυγε στην Περσία όπου ο βασιλιάς Αρταξέρξης (ο Ξέρξης είχε πεθάνει) τον υποδέχτηκε με τιμές σαν φίλο του πατέρα του. Λέγεται ότι ο Αρταξέρξης άρχισε να τον πιέζει να βοηθήσει στην υποδούλωση της Ελλάδας. Όταν πια ο Θεμιστοκλής δεν μπορούσε να συνεχίσει τις απατηλές υποσχέσεις, πήρε δηλητήριο και πέθανε. Κατά τον ιστορικό Θουκυδίδη πέθανε το 459 π.Χ. από ασθένεια. Το ανάρτησα από http://myodyssey.spidernet.net